Опис климатског система
Опис управљања клима системом је дат у поглављу "Контроле и методе рада". Главне компоненте климатског система смештене у путничком простору приказане су на илустрацијама 8.1а-б.
8.1а Делови климатског система у путничкој кабини (модели са расхладном јединицом, са ручним управљањем)
1 Трим леви стуб А, са ваздушним каналом
2 Инструмент табла
3 Централни дефлектори
4 Облога десног стуба А, са ваздушним каналом
5 Бочни дефлектори
6 Панел за контролу климе
7, 15 шрафова, 1,5 Нм
8 Пригушивач циркулације актуатора В113
9 Ваздушни канал до десног простора за ноге
10 Монтажа отпорника Н24 вентилатор 11, са термо осигурачем
11 Вентилатор В2
12 Климатски систем штитног кућишта
13 Сензор температуре на излазу испаривача Г263
14 Филтер кабине
16 Задњи десни дефлектор (у облогама Б стубова)
17 Ваздушни канал до дефлектора 16
18 Средњи ваздушни канал до дефлектора 16
19 Ваздушни канал до задњег десног простора за ноге
20 Ваздушни канал до задњег левог простора за ноге
21 Задњи леви дефлектор (у облогама Б стубова)
22 Ваздушни канал до дефлектора 21
23 Средњи ваздушни канал до дефлектора 21
24 Матица, 1,7 Нм
25 Ваздушни канал до левог простора за ноге
26 Додатни грејни елемент З35 (на неким дизел моделима)
27 Радијатор грејача, замените расхладну течност након замене
28 Погон температурне клапне V68
29 Ножни сензор температуре ваздуха Г192 није коришћен од 46. недеље 2010
30 Погон В145, предњи разводни поклопац, уклоњен на исти начин као актуатор В426
31 Кућиште климатског система
32 Ваздушни канал до стакленог дефлектора (на вратима), је део омота
33 Разводна цев за вентилационе отворе на ветробранском стаклу, за уклањање потребно је скинути инструмент таблу
34 Сензор Г191 за температуру усисног ваздуха из вентилационих отвора 3 и 5 није коришћен од 46. недеље 2010
35 Разводна цев ка дефлекторима 3 и 5, за уклањање потребно је скинути инструмент таблу
8.1б Делови система за климатизацију у путничком простору (модели са расхладном јединицом, са аутоматском контролом)
1 Трим леви стуб А, са ваздушним каналом
2 Инструмент табла
3 Састављање сензора соларног зрачења Г107 и сензора соларног зрачења бр. 2 Г134
4 Централни дефлектори
5 Сензор квалитета ваздуха Г238
6 Решетка за усис ваздуха
7 Облога десног стуба А, са ваздушним каналом
8 Сензор Г151 за температуру ваздуха који се доводи кроз десни вентилациони отвор
9 Бочни дефлектори
10 Контролна табла за климу, са контролном јединицом Ј255
11 Ваздушни канал до десног простора за ноге
12 Вентилатор В2 са контролном јединицом Л26
13 Сензор температуре на излазу испаривача Г263
14 Актуатор В159 десни температурни поклопац
15 Климатски систем штитног кућишта
16 Филтер кабине
17 шрафова, 1,5 Нм
18 Задњи десни дефлектор (у облогама Б стубова)
19 Ваздушни канал до дефлектора 18
20 Средњи ваздушни канал до дефлектора 18
21 Ваздушни канал до задњег десног простора за ноге
22 Ваздушни канал до задњег левог простора за ноге
23 Задњи леви дефлектор (у облогама Б стубова)
24 Ваздушни канал до дефлектора 23
25 Средњи ваздушни канал до дефлектора 23
26 Матица, 1,7 Нм
27 Ваздушни канал до левог простора за ноге
28 Помоћни грејни елемент З35 (на неким дизел моделима)
29 Радијатор грејача, замените расхладну течност након замене
30 Актуатор В158 леви температурни поклопац
31 Сензор Г261 за температуру ваздуха који се доводи до левог простора за ноге
32 Актуатор В107 амортизер одлеђивања
33 Кућиште климатског система
34 Предњи температурни поклопац актуатора В426
35 Ваздушни канал до стакленог дефлектора (на вратима), је део омота
36 Разводна цев за вентилационе отворе на ветробранском стаклу, за уклањање потребно је скинути инструмент таблу
37 Разводна цев ка дефлекторима 4 и 9, за уклањање потребно је скинути инструмент таблу
38 Поклопци за дистрибуцију и циркулацију актуатора В425
39 Сензор Г150 за температуру ваздуха који се доводи кроз леви вентилациони отвор
Један од главних елемената климатског система је његово кућиште, у којем се налазе главне компоненте: филтер кабине, вентилатор, радијатор, испаривач (са функцијом ваздушног хлађења) и клапне за дистрибуцију ваздуха. На дизел моделима, помоћни електрични грејни елемент се такође може уградити у кућиште клима система.
За чишћење ваздуха узетог са спољашње стране возила од ситних честица (прашина, чађ, полен итд.) предвиђен је филтер кабине, који треба повремено заменити (види поглавље 1).
Вентилатор је дизајниран за унутрашњу вентилацију, тј. повећати интензитет довода ваздуха у унутрашњост аутомобила; Брзина вентилатора се може подесити. На моделима без аутоматске контроле климе брзина вентилатора се мења променом комбинације отпора у склопу отпорника, а код модела са аутоматском брзином користи се електронски контролисан вентилатор.
За загревање унутрашњости, расхладна течност која се загрева у мотору пролази кроз радијатор климатског система, одајући топлоту ваздуху који пролази кроз њега. Дијаграм тока расхладне течности је приказан на илустрацијама у одељку 1.
За хлађење путничког простора користи се расхладна јединица у којој циркулише расхладно средство Р134а. Ваздух који се доводи у кабину, пролазећи кроз испаривач, се хлади и суши, па се препоручује укључивање расхладне јединице како би се смањила влажност у кабини (на пример да се убрза уклањање кондензата са прозора).
Клапни се користе за: пребацивање између режима доводне вентилације / циркулације ваздуха, контролу температуре, као и за дистрибуцију протока ваздуха у путничком простору (до ногу, до нивоа грудног коша, до наочара и до средњих зона). Додатно подешавање протока ваздуха у кабини се врши помоћу подесивих вентилационих отвора на инструмент табли и на задњем делу Б-стубова.
Контролна јединица се користи за управљање клима системом (види поглавље "Контроле и методе рада"). Капци се покрећу помоћу активатора.
На моделима са аутоматском контролом, подешена температура се одржава на основу података са сензора унутрашње температуре ваздуха који се налази у центру контролне јединице клима система. За правилан рад климатског система, немојте прекривати овај сензор.
На неким моделима је уграђен додатни грејач који загрева расхладну течност без обзира на мотор сагоревањем горива.
Опис расхладне јединице
Положај компоненти расхладног уређаја који се налази у моторном простору приказан је на илустрацији 8.2. Дијаграм рада расхладне јединице је приказан на илустрацији 8.3. Звездице на овим илустрацијама означавају делове које, заједно са цевоводима за расхладно средство, мора да сервисира специјализована радионица.
8.2 Положај делова расхладне јединице у моторном простору
1* Сушач за пријемник
2* Вентил "Н280" контрола протока компресора
3* Компресор
4* кондензатор
5 Сензор "Г65" високог притиска расхладног средства
6* Расхладни вентил високог притиска, 10 Нм, О-прстен који треба заменити
7* Сервисни вентил (истовар, пуњење и мерење) у кругу високог притиска
8 Цламп
9 Држач
10* Сервисни вентил (истовар и мерење) у кругу ниског притиска
11* Експанзиони вентил
12 Држач линије за расхладно средство
13 матица, 20 Нм
8.3 Шема рада расхладне јединице
ХД Круг високог притиска
НД Круг ниског притиска
1* Вентил "Н280" контрола протока компресора
2* Компресор
3 Ременица компресора, са заштитом од блокаде
4* Чеп за испуштање уља
5* Вентил за смањење притиска
6 Сензор Г65 високог притиска расхладног средства
7* Прикључак вентила
8* Кондензатор
9* Пријемни сушач
10* Сервисни вентил (истовар, пуњење и мерење) у кругу високог притиска
11, 15 Поклопац
12* Експанзиони вентил
13* Испаривач
14* Сервисни вентил (истовар и мерење) у кругу ниског притиска
16* Пригушивач пренапона расхладног средства
Компресор (са променљивим протоком), непрекидно покретан ременом помоћног погона са радилице мотора, извлачи расхладни гас из испаривача и компримира га. У овом случају, температура расхладног средства расте на вредност од 70 до 110°Ц. Под високим притиском, расхладно средство се шаље у кондензатор, где се топлота из расхладног средства преузима ваздухом који се потискује кроз ребра кондензатора. Због овог губитка топлоте, расхладно средство постаје течно и тече из кондензатора у пријемник сушача који се налази на њему, који служи као медијум за складиштење и филтрира влагу садржану у расхладном флуиду. Термостатски експанзиони вентил регулише количину расхладног средства која се доводи у испаривач у зависности од притиска и температуре у испаривачу. Експанзиони вентил регулише проток у зависности од топлотне снаге тако да расхладно средство не пређе у потпуности у гасовито стање пре него што дође до излаза из испаривача. Пролазећи кроз испаривач, ваздух који се доводи у путнички простор одаје топлоту хладном расхладном флуиду, а такође се суши. Влага из ваздуха се уклања испод аутомобила. Расхладно средство након проласка кроз испаривач прелази у гасовито стање. Након испаривача, расхладно средство ниског притиска се усисава назад у компресор.
За подмазивање компоненти расхладне јединице користи се компресорско уље, које циркулише у систему заједно са расхладним средством. За заптивање се користе црни и обојени О-прстенови.
Користи се компресор без магнетног квачила, тј. када мотор ради, непрекидно га покреће каиш од радилице. Тако компресор ради чак и када је функција хлађења искључена (са минималном потрошњом енергије).
Проток компресора се регулише вентилом "Н280" ПВМ сигналом из јединице за контролу климе, у зависности од потребног капацитета расхладне јединице. Вентил "Н280" је уграђен у компресор на усисној страни и мења положај зглобног диска.
Када притисак расхладног флуида порасте, детектован од стране сензора високог притиска "Г65", јединица за контролу климе повећава брзину вентилатора "В7" на радијатору и смањује проток компресора ако је компресор превисок (32 бара, на пример са недовољним хлађењем мотора) или прениско (2 бара, нпр. у случају цурења расхладног средства) притисак расхладног средства.
Ако је компресор блокиран (вратило је заглављено и престаје да се окреће), активира се заштита од преоптерећења. У зависности од температуре компресора, квачило ће се или деформисати (2 на илустрацији 8.4), или истрошити гумени елемент (3). У сваком случају, ременица ће моћи да се окреће. Заглављени компресор треба заменити.
8.4 Делови погона компресора
За заштиту круга расхладног средства од претераног притиска (на пример због пуњења вишка расхладног средства) користи се расхладни вентил високог притиска који је инсталиран на компресору. Вентил се отвара при притиску од 40±4 бара и затвара при минималном притиску од 31 бар. Чињеница да се вентил за смањење притиска расхладног средства отворио може се утврдити екструдираном малом плочом (6 на илустрацији 8.2). Поред тога, након отварања вентила, око њега се формира мрља од расхладног уља.
Напомена: Када се вентил отвори, постоји опасност од промрзлина у непосредној близини вентила.
Немојте покретати мотор ако нису повезани сви водови за расхладно средство. у овом случају, компресор који ради без подмазивања ће се прегрејати и отказати. Ако је могуће, покрените мотор само са напуњеним расхладним системом. Ако је потребно покренути мотор са празним кругом расхладног средства, морају бити испуњени следећи услови: сви водови за расхладно средство морају бити повезани, компресор мора бити напуњен са најмање четвртином укупне запремине расхладног уља, брзина мотора мора не прелази 2000 о/мин, а време рада мора бити што краће (не више од 10 минута).
Након уградње новог компресора или након пуњења расхладног уља, пре покретања мотора, урадите следеће:
- окрените ременицу компресора руком за 10 обртаја, то ће спречити оштећење компресора;
- отворите вентилационе отворе, подесите довод ваздуха на ниво груди, подесите минималну температуру и најмање трећу брзину вентилатора (за климу) или максимална брзина вентилатора (за Цлиматрониц);
- покрените мотор и оставите га да ради најмање пет минута;
- угаси мотор.
Мере предострожности за одржавање расхладног уређаја
Не отварајте круг расхладног средства, јер расхладно средство може изазвати промрзлине ако дође у контакт са кожом.
Радови на расхладном систему морају се изводити у одговарајуће опремљеној специјализованој радионици. Сервисирање системске расхладне јединице треба да обавља само обучено сервисно особље које је обучено у безбедним радним праксама користећи одговарајућу опрему, поступке смањења притиска и технике прикупљања и складиштења расхладног средства у аутомобилима.
- Избегавајте контакт коже са расхладним средством.
- Носите заштитне наочаре када радите у близини расхладне јединице.
- Ако расхладно средство дође у контакт са кожом или очима, немојте трљати захваћено подручје. Одмах исперите захваћено подручје текућом хладном водом најмање 15 минута и потражите квалификовану медицинску помоћ. Само-лијечење није дозвољено.
- Расхладно средство се чува у цилиндрима под притиском. Чувати цилиндар на температури која не прелази +50°Ц. Водите рачуна да не испустите цилиндар са висине или на други начин оштетите цилиндар.
- Радове треба изводити у добро проветреном простору. Расхладно средство брзо испарава, што доводи до смањења снабдевања кисеоником и отежаног дисања.
- Расхладно средство у гасу је теже од ваздуха и релативно се брзо сакупља на дну, на пример испод аутомобила.
- Када расхладно средство сагорева, ствара се отровни гас. Држите расхладно средство даље од отвореног пламена. Немојте пушити док радите на расхладном систему.
- Када заварите у близини расхладне јединице, немојте је излагати високим температурама или отвореном пламену. Прегревање може довести до повећања притиска у кругу расхладног средства и пожара.
- Ако се круг расхладног средства не отвори у року од 10 минута након што је притисак расхладног средства отпуштен, притисак се може поново појавити због испаравања преосталог расхладног средства.
- Чишћење кондензатора или испаривача паром није дозвољено. Користите само хладну воду или компримовани ваздух.